Erteleme Alışkanlığından Nasıl Kurtulunur? 

Erteleme, birçok öğrencinin akademik hayatında karşılaştığı en yaygın ve en yıpratıcı alışkanlıklardan biridir. Ödevlerin, sınav çalışmalarının ya da projelerin sürekli ertelenmesi; stresin, düşük notların ve zaman yönetimi problemlerinin başlıca sebeplerindendir. Bu yazıda, erteleme alışkanlığının nedenlerini derinlemesine inceleyecek, etkilerini analiz edecek ve bu alışkanlıktan kurtulmak için uygulanabilir stratejileri detaylı şekilde sunacağız.

 

1. Erteleme Nedir?

Erteleme, yapılması gereken bir işi bilinçli olarak daha sonraya bırakmaktır. Bu durum, kişinin sorumluluklarını yerine getirme konusunda isteksiz ya da kaygılı hissetmesiyle ilgilidir. Erteleme, tembellikten farklıdır; genellikle kişinin mükemmeliyetçi olması, başarısızlık korkusu taşıması ya da odaklanma sorunları yaşamasıyla ilişkilidir.

 

2. Ertelemenin Temel Nedenleri

a. Mükemmeliyetçilik

Bazı öğrenciler, bir işi "mükemmel" yapamayacaklarına inandıkları zaman başlamayı ertelerler. Bu da ilerlemeyi tamamen engeller.

b. Zaman Yönetimi Eksikliği

Planlama yapmamak ya da gerçekçi olmayan planlar hazırlamak, işleri sürekli ertelemeye neden olur.

c. Dikkat Dağınıklığı

Telefon, sosyal medya, oyunlar ve çevresel faktörler, öğrencilerin dikkatini dağıtarak işlerini ertelemelerine yol açar.

d. Motivasyon Eksikliği

Amaçsız ya da ilgisiz hisseden öğrenciler, ders çalışmak için gerekli içsel motivasyonu bulamayabilir.

e. Korkular ve Kaygılar

Başarısız olma korkusu, değerlendirilme kaygısı ya da özgüven eksikliği de ertelemenin temel psikolojik sebeplerindendir.

 

3. Ertelemenin Sonuçları

• Akademik Başarısızlık: Zamanında yapılmayan çalışmalar, düşük notlara neden olur.

• Stres ve Anksiyete: Son dakikaya bırakılan işler yoğun stres yaratır.

• Özgüven Kaybı: Sürekli erteleyen öğrenci, kendini yetersiz hissedebilir.

• Sağlık Problemleri: Uyku düzeni bozulabilir, ruhsal sorunlar artabilir.

 

4. Erteleme Alışkanlığından Kurtulmak İçin Stratejiler

a. Hedef Belirleyin

Ne için çalıştığınızı bilin. Kısa ve uzun vadeli hedefler koymak, motivasyonunuzu artırır.

Örnek: “Bu hafta her gün 1 saat matematik çalışacağım.” gibi somut hedefler koyun.

b. Görevleri Parçalara Ayırın

Büyük görevler göz korkutucu olabilir. Bu yüzden işi küçük adımlara bölmek, başlama isteğini artırır.

Örnek: 20 sayfa kitap okumak yerine, “Önce 5 sayfa okuyayım.” diyerek başlayabilirsiniz.

c. Zaman Yönetimi Tekniklerini Kullanın

Pomodoro Tekniği:

• 25 dakika çalışma

• 5 dakika mola

• 4 döngüden sonra 15-30 dakika uzun mola

Bu yöntem, dikkatinizi toparlamanıza ve verimli çalışmanıza yardımcı olur.

d. Çalışma Ortamınızı Düzenleyin

Dağınık bir masa, çalışmayı zorlaştırabilir. Telefonunuzu uzak tutun, sessiz ve düzenli bir alan oluşturun.

e. Kendinize Ödüller Verin

Tamamladığınız her görev sonrası küçük ödüller belirlemek, motivasyonu artırır.

Örnek: “Ödevi bitirince sevdiğim diziye bir bölüm bakacağım.”

f. Ertelemenin Farkında Olun

Ne zaman ve neden ertelediğinizi fark edin. Bu farkındalık, değişim için ilk adımdır.

g. ‘2 Dakika Kuralı’nı Uygulayın

Eğer bir işi yapmak 2 dakikadan az sürecekse, hemen yapın. Bu yöntem, işlerin birikmesini engeller.

h. Sorumluluk Alın ve Takipçi Olun

Çalışmalarınızı bir arkadaşınıza raporlamak ya da birlikte çalışmak, daha sorumlu hissetmenizi sağlar.

 

5. Zihinsel ve Duygusal Sağlığınıza Dikkat Edin

Zihin sağlığı, verimli çalışmanın temelidir. Düzenli uyku, sağlıklı beslenme, egzersiz ve gerekiyorsa profesyonel destek almak ertelemenin önüne geçebilir.

 

6. Sabırlı ve Kararlı Olun

Erteleme alışkanlığı yıllar içinde gelişmiş olabilir. Bir anda yok olmayacaktır. Önemli olan, küçük adımlarla ilerlemek ve kendinizi yargılamadan süreci yönetmektir.

 

Bugün Başlayın!

Erteleme alışkanlığından kurtulmak, disiplin, farkındalık ve irade gerektirir. Ancak bu süreç, yalnızca akademik başarıyı değil, aynı zamanda özgüveni ve yaşam kalitesini de artırır. Her şey küçük bir adımla başlar. Ertelemek yerine bugün başlayın.

Unutmayın: “Mükemmel olanı bekleme, mümkün olanla başla.”