Neden Kendini Diğer Öğrencilerle Kıyaslamak Bir Tuzaktır?

Üniversite amfileri, kütüphane masaları ve sınav sonuçları... Akademik hayatın her köşesi, öğrencileri istemeden bir yarış içine çekiyor. Ancak bu yarışın en tehlikeli yönlerinden biri genellikle fark edilmez: kendini başkalarıyla kıyaslamak. Özellikle sosyal medyada başarı hikâyelerinin parlatılmış versiyonlarını gördüğümüzde ya da sınıf arkadaşımızın not ortalığına göz attığımızda, içimizde bir ses başlar: "Ben neden böyle değilim?"

Peki bu kıyaslama alışkanlığı neden bu kadar zararlı ve aslında neyi yanlış yapıyoruz?

 

1. Kıyaslama, Gerçekliği Yansıtmaz

Her öğrencinin geçmişi, yetenekleri, öğrenme tarzı ve yaşam koşulları farklıdır. Bir başkasının başarılı olması, senin başarısız olduğun anlamına gelmez. Birinin sınıfın en yüksek notunu alması, senin değersiz olduğunu göstermez. Ancak kıyaslama yaptığımızda bu farklılıkları görmezden geliriz. O kişinin arka planını bilmeden sadece sonuçlara odaklanır, kendimizi haksız bir şekilde yargılarız.

 

2. Seni Geliştirmek Yerine Felç Eder

Motivasyon sandığımız şey, bazen sadece anksiyetenin başka bir adıdır. "O başardı, ben neden başaramıyorum?" düşüncesi, üretkenlik yerine kendini sabote etme döngüsünü başlatabilir. Kıyaslama, kendi hedeflerine odaklanmak yerine başkalarının rotasında kaybolmana yol açar.

 

3. İçsel Değeri Dışsal Ölçütlere Bağlar

Kendini başkalarıyla ölçtüğünde, kendi başarı tanımını başkasının performansına göre şekillendirirsin. Bu, içsel tatminin yerini sürekli tatminsizliğe bırakmasına neden olur. Bir noktada ne kadar ilerlersen ilerle, hep senden "daha iyi" biri olacaktır. Bu yarışın sonu yoktur.

 

4. Bağ Kurmayı Zayıflatır, Rekabeti Körükler

Kıyaslama çoğu zaman, arkadaşlık ve dayanışma yerine gizli bir rekabet yaratır. Sınıf arkadaşınla birlikte çalışmak yerine onu bir rakip gibi görmeye başladığında, hem sosyal hem akademik açıdan yalnızlaşma riski doğar. Oysa ki iş birliği, uzun vadeli başarı için çok daha değerlidir.

 

5. Odak Noktanı Kaydırır

Asıl soru "Sınıfın en iyisi kim?" değil, "Ben bugün dünden daha iyi bir versiyonum muyum?" olmalıdır. Kıyaslamalarla dolu bir zihniyet, seni kendi gelişim sürecinden uzaklaştırır. Kendi hedeflerine, öğrenme tarzına ve yaşam koşullarına göre ilerlemek; sürdürülebilir başarı ve iç huzurun temelidir.

 

Peki Ne Yapmalı?

• Gelişim Odaklı Düşün: Kendi ilerlemeni ölç. Dünden bugüne ne değişti? Nerede gelişim gösterdin?

• Sosyal Medya Detoksu Yap: Başarı paylaşımları seni tetikliyorsa, belirli aralıklarla dijital molalar ver.

• Başkasını Rakip Değil İlham Olarak Gör: Kıskanmak yerine öğrenmeye çalış. "Bu kişi nasıl bir yol izlemiş?" diye sor.

• Kendine Nazik Ol: Unutma, başarı bir maraton. Herkesin koştuğu zemin farklı.

 

Kendini diğer öğrencilerle kıyaslamak, seni motive etmekten çok yıpratır. Gerçek başarı, başkasının ne yaptığıyla değil, senin nereden nereye geldiğinle ölçülür. O yüzden rotanı başkalarına göre değil, kendine göre çiz. En güçlü öğrenci, kıyaslamadan değil, öz farkındalıktan doğar.