Öğrencilerde Gelecek Kaygısı: Neden Ortaya Çıkar ve Nasıl Aşılır?

 

Zorlu bir sınav sürecini geride bırakan öğrenciler için tercih dönemi genellikle rahatlama yerine yeni bir stres kaynağı haline gelir. Üniversite ve bölüm seçimi, hayatlarının yönünü belirleyecek önemli bir karar olduğu için çoğu genç bu dönemde yoğun kaygı yaşar. Özellikle artan işsizlik oranları ve gelecekte iş bulma endişesi, bu kaygıyı daha da tetikler.

 

Gelecek Kaygısı Nasıl Ortaya Çıkar? Belirtileri Nelerdir?

Gelecek kaygısı genellikle belirsizlikten beslenir. Öğrenciler, seçtikleri mesleğin iş dünyasında karşılığının olup olmadığını bilmediklerinde, farklı bir şehirde yeni bir hayata adım atacaklarını düşündüklerinde veya yanlış tercih yapma ihtimalinden korktuklarında kaygıları artar.

Bu kaygı yalnızca tercih döneminde değil, üniversite hayatı boyunca da devam edebilir. Lise son sınıfta başlayan “iyi bir üniversite kazanma” baskısı, üniversitenin son senelerinde “iyi bir iş bulma” endişesine dönüşür.

 

Kaygının öğrencilerdeki belirtileri şunlar olabilir:

• Dikkat dağınıklığı ve odaklanma güçlüğü

• Uyku düzensizlikleri

• Sürekli huzursuzluk ve aşırı heyecan

• Özgüven problemleri ve kendini yetersiz hissetme

• Sosyal ilişkilerde geri çekilme

 

Ebeveynler Ne Yapmalı?

Gelecek kaygısının büyümesinde ailelerin rolü oldukça büyüktür. Çocuklarını kendi hayallerine göre yönlendiren, zorlayan ya da sürekli kıyaslayan ebeveynler farkında olmadan onların kaygısını artırabilir.

Bunun yerine ebeveynler şunlara dikkat etmelidir:

• Çocuklarının ilgi ve yeteneklerini anlamaya çalışmak

• Kendi fikirlerini baskı olarak değil öneri olarak sunmak

• Hatalı tercihlerde bile destek olmak, “Ben demiştim” yaklaşımından uzak durmak

• Kıyaslama yapmak yerine bireysel gelişimlerine odaklanmak

Destekleyici bir aile tutumu, öğrencilerin hem kendilerini güvende hissetmelerini sağlar hem de daha bilinçli kararlar almalarına yardımcı olur.

 

Öğrenciler İçin Doğru Tercih Nasıl Yapılır?

Kaygıyı azaltmanın en önemli yolu, tercih sürecini bilinçli ve planlı bir şekilde yönetmektir. Öğrencilerin şu adımları izlemeleri faydalı olabilir:

• Kendi ilgi ve yeteneklerini keşfetmek, hangi alanlarda kendilerini mutlu hissedeceklerini sorgulamak

• Seçilecek bölümün iş olanaklarını ve gelecekte sunacağı avantajları araştırmak

• Üniversite ve şehir hakkında bilgi edinmek; yaşam maliyetleri, sosyal olanaklar ve eğitim kalitesi gibi faktörleri dikkate almak

• Mezunlarla veya halen o bölümü okuyan öğrencilerle konuşmak

• Üniversite tanıtım günlerine katılmak

• Eğitim sürecinde yalnızca derslerle sınırlı kalmayıp gönüllü projelere, stajlara, kurslara ve sertifika programlarına katılmak

Böylece öğrenciler yalnızca diploma sahibi olmakla kalmaz, aynı zamanda kendilerine farklı kapılar açacak bir donanım da kazanırlar.

 

Gelecek Kaygısını Hafifletmek İçin Ekstra Öneriler

• Zaman yönetimi becerisi kazanmak: Planlı hareket etmek, belirsizlik duygusunu azaltır.

• Küçük hedefler belirlemek: Uzun vadeli hayallerin yanında kısa vadeli ulaşılabilir hedefler belirlemek motivasyonu artırır.

• Sosyal destek almak: Arkadaşlarla, öğretmenlerle veya bir danışmanla düşünceleri paylaşmak kaygıyı hafifletir.

• Kendine yatırım yapmak: Yabancı dil öğrenmek, teknoloji alanlarında kendini geliştirmek, kişisel ilgi alanlarına zaman ayırmak hem özgüveni hem de gelecekteki iş olanaklarını artırır.

 

Kısacası, gelecek kaygısı öğrenciler için kaçınılmaz gibi görünse de, doğru destek ve bilinçli tercihlerle yönetilebilir. Önemli olan, belirsizlikten korkmak yerine onu planlı bir şekilde yönlendirmeyi öğrenmek ve her deneyimi kişisel gelişimin bir parçası olarak görebilmektir.