Yatay Geçiş Nedir? Nasıl Yapılır?

Üniversite hayatına başlamak, birçok öğrenci için heyecan verici bir süreçtir. Ancak bazen öğrenciler, başladıkları bölümde kendilerini yeterince mutlu ve başarılı hissetmeyebilirler. Ya da farklı bir üniversite veya bölümde eğitim almak isteyebilirler. İşte bu noktada yatay geçiş devreye girer. Yatay geçiş; bir öğrencinin kayıtlı olduğu üniversite programından başka bir üniversitenin benzer bir programına geçme işlemidir. Günümüzde yatay geçiş olanağı birçok öğrenci tarafından tercih ediliyor. Yatay Geçiş yapacak öğrencilerin üniversitelerin yatay geçiş tarihlerini takip etmesi ve istenilen koşulları taşıması gerekiyor. Peki, yatay geçiş nedir ve nasıl yapılır? Bu yazımızda, yatay geçişin ne olduğunu, başvuru sürecini ve gerekliliklerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

Yatay Geçiş Nedir?

Yatay geçiş, bir öğrencinin, kendi üniversitesinde veya başka bir üniversitedeki aynı seviyedeki (lisans) bir bölüme geçiş yapabilmesidir. Başka bir deyişle, öğrenci bir üniversitedeki bölümünden, aynı seviyede ve benzer özellikteki başka bir üniversiteye veya bölüme geçiş yapmak istediğinde yatay geçiş yapmış olur. Yatay geçiş, özellikle bölüm değiştirmek isteyen ancak aynı seviyede eğitim almak isteyen öğrenciler için önemlidir. Yatay geçiş, dikey geçişin (yani önlisans programından lisans programına geçiş) tersidir ve genellikle lisans öğrencileri tarafından tercih edilir.

Yatay Geçiş şartları nelerdir?

Yatay geçiş yapmak isteyen öğrencilerin belirli koşulları sağlaması gerekmektedir. Bu şartlar üniversiteler ve bölümler arasında farklılık gösterebilir, ancak genel olarak aşağıdaki kriterler aranır.

• Genel Not Ortalaması: Öğrencinin, geçiş yapmak istediği bölümdeki derslerinde başarılı olması gerekmektedir. Genellikle, yatay geçiş başvurusu için öğrencinin not ortalamasının belirli bir seviyede (örneğin 2.00 veya 2.50 gibi) olması beklenir. Ancak, bu oran üniversiteye göre değişebilir.

• Merkezi Yerleştirme Puanı: Öğrencinin üniversiteye giriş sınavındaki merkezi yerleştirme puanı da önemli bir faktördür. Özellikle puanı yüksek olan öğrenciler, yatay geçiş başvurularında daha avantajlı olabilirler.

• Kontenjan Durumu: Yatay geçiş yapılacak bölümün kontenjanı sınırlıdır. Üniversiteler her yıl yatay geçiş için belli sayıda öğrenci kabul eder. Başvuruların çok olması durumunda, genellikle not ortalaması yüksek olan öğrenciler tercih edilir.

• İlgili Bölümün Seçilebilir Olması: Öğrencinin başvurduğu bölüm ile mevcut bölüm arasında yeterli bir ilişki olması gerekir. Örneğin, mühendislikten mühendisliğe geçiş gibi benzer alanlarda yatay geçiş yapmak daha yaygın ve kabul edilebilir bir durumdur. Ayrıca, başvurulan bölümde boş kontenjan olması gerekir.

• Ortak Derslerde Başarı: Öğrencinin geçmek istediği programın ortak derslerinde başarılı olması da yatay geçiş için önemlidir. Bu derslerdeki başarısı, geçişin kabul edilip edilmeyeceğini etkileyebilir.

• Dönem Kaybı Durumu: Öğrencinin daha önce dönem kaybı yaşamamış olması genellikle tercih edilen bir durumdur. Geçiş yapacak öğrencinin eğitim hayatında herhangi bir kayıp yaşamaması, geçişin daha kolay gerçekleşmesini sağlar.

Bu şartlar, yatay geçiş için gerekli olan temel kriterleri oluşturur. Ancak, her üniversitenin ve bölümün kendine özgü farklı kuralları olabileceği için öğrencilerin, başvuru yapmadan önce üniversitelerinin belirlediği şartları dikkatle incelemeleri önemlidir.

Yatay Geçiş Başvuru Süreci

Yatay geçiş başvurusu yapmak isteyen öğrenciler, üniversitenin belirlediği tarihlerde başvuru yapmalıdır. Başvuru süreci üniversitelere göre değişiklik gösterse de genellikle şu adımlar izlenir:

Başvuru Duyurularını Takip Etmek: Üniversiteler, yatay geçiş başvurularının ne zaman yapılacağı ve hangi belgelerin gerektiğine dair duyuruları genellikle web sitelerinden yayınlar. Öğrencilerin bu duyuruları dikkatle takip etmeleri önemlidir.

Gerekli Belgelerin Hazırlanması: Yatay geçiş başvurusu için gerekli belgeler genellikle şunlardır:

• Nüfus cüzdanı fotokopisi
• Transkript (not dökümü)
• Başvurulan bölüme ait sınav sonuçları veya başarı belgesi
• ÖSYM yerleştirme belgesi
• Yabancı dil sınavı (varsa) sonuç belgesi

Başvuru Formunun Doldurulması: Öğrenciler, başvuru için gerekli olan formu doldurmalı ve istenen belgelerle birlikte üniversiteye teslim etmelidir.

Değerlendirme ve Sonuçlar: Üniversite, başvuruları değerlendirip, yatay geçiş için kabul edilen öğrencileri ilan eder. Başvuru sonuçları, genellikle üniversitenin web sitesinde duyurulur.

Kurumlar Arası Yatay Geçiş

Kurumlar arası yatay geçiş, öğrencinin farklı bir üniversitedeki aynı veya benzer bir programa geçiş yapmasıdır. Bu tür geçişte aranan başlıca şartlar şunlardır:

1. Genel Not Ortalaması: Öğrencinin, geçiş yapmak istediği programda tamamladığı dönemlere ait genel not ortalamasının en az 100 üzerinden 60 olması gerekmektedir. Bu koşul, genellikle yatay geçiş için ana şartlardan biridir.

2. Merkezi Yerleştirme Puanı: Eğer öğrencinin genel not ortalaması 60'ın altında ise, ancak merkezi yerleştirme puanı, geçiş yapmak istediği programın taban puanına eşit veya yüksekse, öğrenci yatay geçiş başvurusunda bulunabilir. Bu başvurular, genellikle not şartını sağlayan öğrencilerin yerleştirilmesinden sonra, boş kalan kontenjanlar için değerlendirilir.

Kurumlar arası yatay geçiş başvurusu, genellikle üniversitelerin belirlediği özel tarihlerde yapılır ve her üniversite bu başvuruları kendi iç yönetmeliklerine göre değerlendirir.

Kurum İçi Yatay Geçiş

Kurum içi yatay geçiş, öğrencilerin aynı üniversite içinde farklı fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokulu programları arasında geçiş yapabilmelerini sağlayan bir imkandır. Bu tür geçişte aranan şartlar şu şekildedir:

1. İlgili Yönetim Kurulunun Belirlediği Şartlar: Öğrenciler, kayıtlı oldukları üniversite içinde, belirli şartları yerine getirdikleri takdirde, farklı fakülteler veya okullar arasında yatay geçiş yapabilirler. Hangi bölüme geçiş yapılacağı, üniversitenin yönetim kurulu tarafından belirlenen kontenjanlar ve kurallara bağlıdır.

2. Kontenjan: Kurum içi yatay geçiş için her bölüm, fakülte veya yüksekokul kendi kontenjanına sahip olup, bu kontenjanlar dahilinde yatay geçiş yapılabilir. Kontenjanların dolmaması durumunda, öğrenci başvurusu kabul edilebilir.

Kurum içi yatay geçiş, genellikle öğrencilerin kendi üniversiteleri içinde daha uygun buldukları bölümlere veya programlara geçiş yapabilmesini sağlamak amacıyla uygulanır. Öğrencilerin bu süreçte de belirli akademik başarı şartlarını sağlaması gerekir.

Yatay geçiş, üniversite öğrencilerinin daha uygun buldukları bölümlere veya üniversitelere geçiş yapmalarını sağlayan önemli bir fırsattır. Ancak yatay geçiş süreci, dikkatli bir şekilde araştırılmalı ve başvuru için gerekli olan belgeler doğru şekilde hazırlanmalıdır. Her üniversitenin yatay geçiş için belirlediği kriterler farklı olduğu için, öğrencilerin kendi üniversitelerinin ve başvurmak istedikleri üniversitelerin başvuru şartlarını iyi bir şekilde öğrenmeleri gerekmektedir.